Maonfai or Lanna Kingdom

ကဲ - သြားၾကမယ္။

ဒါ တေန႔ညက ေရာက္ခ့ဲတ့ဲေနရာ။ က်ေနာ့္အိမ္နဲ႔ သိပ္မေဝးဘူး။ ဆုိင္ကယ္နဲ႔ဆုိ ၁ဝ မိနစ္ေပါ့။ ခ်င္းမုိင္ၿမိဳ႕ လားနားေဆးရုံေနာက္ဘက္မွာ။ Soi Lanna Hospital ဆုိရင္ တကၠစီသမား လုိက္ပုိ႔တတ္မွာပါ။ လမ္းသြယ္ ၉ ထဲမွာ ရိွတယ္။ အဲဒီအေဆာက္အအုံကုိ Maonfai လုိ႔ ေခၚတယ္။ ဘာအဓိပၸာယ္မွန္းေတာ့ မသိဘူး။ ပုံစံကေတာ့ ေက်းလက္ျပတုိက္။ လမ္းႀကိဳလမ္းၾကားထဲမွာ ရိွတယ္။ အဂၤလိပ္လုိ တလုံးမွ ေရးမထားဘူး။ (မာန သိပ္ႀကီးတာပဲး)။ အဝင္ဝမွာ ေညာင္မုတ္ဆိတ္ ေခၚမလား အဲဒါေတြ က်ေနတယ္။


အေပၚထပ္မတက္ခင္ ဖိနပ္ခြ်တ္ဗ်ာ။ ဖိနပ္စင္မွာေတာ့ လူ အေယာက္ ၁ဝဝ ေက်ာ္ရဲ႕ ဖိနပ္ေတြ ထားႏုိင္မယ္ ထင္ပါရဲ႕။ ဖိနပ္စင္ေဘးမွာ ေရွးေဟာင္း မီးခံေသတၱာႀကီးတလုံးလည္း ရိွတယ္။ ျပတုိက္ဆုိေတာ့လည္း စုံပါ့။ အေပၚမွာ ျမင္ရတာကေတာ့ အေပၚထပ္ လူသြားစႀကၤန္ေပါ့ဗ်ာ။ လန္းနားေခတ္အိမ္ႀကီးရခုိင္ေတြဟာ ဂလုိပါလားလုိ႔ အထင္ေရာက္ေအာင္ စီမံထားပုံရ။


သိပ္မေဝးလွေသးတ့ဲ ေရွးေခတ္က ဒီေဒသမွာ ေဒသခံေတြ ဘယ္လုိ ေနထုိင္ စားေသာက္ ဝတ္ဆင္ၾကတယ္ ဆုိတာကုိ ေလ့လာခ်င္သူမ်ားအတြက္ ျပင္ဆင္ထားတ့ဲ ျပတုိက္ေပါ့။ အသုံးအေဆာင္ေတြ အဝတ္အစားေတြ ပစၥည္းေတြ ျပထားသလုိ မုိဒယ္အျဖစ္ သရုပ္ေဆာင္တ့ဲသူေတြကုိလည္း ေတြ႔ရတယ္။

လန္းနားေခတ္ (Lanna Kingdom) ေဒသေတြ ဆုိတာ ထုိင္းႏုိင္ငံ ေျမာက္ပုိင္း ခရုိင္ ၈ ခု ကုိ ဆုိလုိတာပါ။ ခ်င္းမုိင္၊ ခ်င္းရုိင္၊ နန္၊ လမ္ပန္း၊ လမ္ဖြန္း၊ မယ္ေဟာင္ေဆာင္၊ ၿပီးေတာ့ Phayao နဲ႔ Phrae လုိ႔ ေခၚတ့ဲ ခရုိင္ေတြေပါ့။ အသံမထြက္တတ္လုိ႔ အဂၤလိပ္လုိပဲ ေကာ္ပီ ကူးေပးလုိက္တယ္။ လန္းနားေခတ္တုန္းကေတာ့ ဒီေဒသေတြအျပင္ ျမန္မာျပည္နဲ႔ လာအုိႏုိင္ငံက ေဒသတခ်ဳိ႕လည္း ပါဝင္တယ္လုိ႔ ဆုိတယ္။ လန္းနားဆုိတာ စပါးခင္းေပါင္း တသန္း လုိ႔ အဓိပၸာယ္ရ ဆုိပဲ။ ၁၂ ရာစုနဲ႔ ၁၅ ရာစုအတြင္း ျဖစ္ထြန္းခ့ဲတယ္။ ေနာက္ပုိင္း တျခားေဒသက စစ္ဘုရင္ႀကီးငယ္ေတြလက္ခ်က္နဲ႔ လန္းနားေခတ္ပ်က္ရတယ္။ ျမန္မာတပ္ေတြ ပါသလုိ လာအုိတပ္ေတြေတာင္ ပါ ဆုိပဲ။ ကုလသမဂၢ မရိွတ့ဲေခတ္ဆုိေတာ့ ထစ္ခနဲရိွ စစ္ျဖစ္ၾကတ့ဲေခတ္ ဆုိပါစုိ႔း)

အဲဒီေခတ္တုန္းက ရုိက္ထားတ့ဲ ဓာတ္ပုံေတြကုိ ေဘာင္သြင္းျပထားတာေတြ႔ရတယ္။ ေဘာင္ေတြကုိ ခပ္ေဟာင္းေဟာင္းျဖစ္ေအာင္ တမင္တကာ လုပ္ထားတယ္။

က်ေနာ္ ေရာက္သြားတ့ဲအခ်ိန္က ည။ ကင္မရာလည္း ယူမသြားပါဘူး။ ဒီပုံေတြကုိေတာ့ အင္တာနက္ကေန ေကာ္ပီကူးထားတာပါ။ အခမ္းအနားတခုအတြက္ ေရွးစတုိင္ ပုံးဖာေမွာက္ဆင္ထားသူေတြေလ။ (the photos in this post are from various web sites: Sorry for using without permissions!)

ဒီျပတုိက္မွာ မဂၤလာပဲြေတြ ဘာေတြလည္း လက္ခံက်င္းပပုံ ရတယ္။


စားစရာေတြလည္း ဒီမွာပဲ ရႏုိင္တယ္။ ဟုတ္တာေပါ့။ လန္းနားေခတ္ ရုိးရာ အစားအစာေတြေပါ့။ ႀကိဳက္တာယူစားစနစ္နဲ႔ သုံးေဆာင္ရုံသာ။ လမ္းေဘးေစ်းသည္ေတြရဲ႕ ေစ်းဝုိင္းေလးမွာ လွည့္ပတ္ၿပီး ယူစား။ ကျပင္က်ယ္ႀကီးမွာလည္း စားပဲြေတြ ခင္းထားတယ္။ စားစရာေတြ ယူၿပီး အဲသမွာ သြားစားလည္း ရတာပဲ။


မုန္႔သည္ေတြက ေရွးေခတ္ကအတုိင္း ဝတ္ထားၾကတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔သြားတ့ဲအခ်ိန္က ေမွာင္ေနေတာ့ ေရနံဆီမီးတုိင္လား ဘာမီးတုိင္ေလးေတြလဲမသိ ထြန္းၾကတယ္။ မုန္႔ကေတာ့ အစုံ။ မုန္႔လင္မယား၊ ေကာက္ညွင္းမုန္႔၊ ေကာက္ညွင္းထုတ္၊ မုန္႔ဟင္းခါး၊ ေခါက္ဆဲြ၊ ထန္းသီးမုန္႔၊ ႀကံေခ်ာင္း၊ ေျမပဲေတာင့္ စသျဖင့္ ဆယ္မ်ဳိးေတာ့ ေက်ာ္မယ္ ထင္တယ္။ ငွက္ေပ်ာဖက္ အရမ္း သုံးတယ္။ ငွက္ေပ်ာဖက္ကုိ ခြက္ပုံစံလုပ္ၿပီး ၾကက္ဥေခါက္ထားတ့ဲဟာ တဇြန္း ေလာင္းထည့္ျပီး မီးနည္းနည္းနဲ႔ကင္တာလည္း ေတြ႔တယ္။ ဖက္ မမည္းခင္ ၾကက္ဥ ၾကက္တာပဲ။

အေပၚက ဟုိ၃ေယာက္ ဝုိင္းေနတ့ဲေနရာကေတာ့ အရက္အုိးေတြ ရိွတ့ဲေနရာ။ ဝါးခြက္အေသးေလးေတြနဲ႔ ဆန္အရက္ ထည့္ေပးမယ္။ က်ေနာ့္ကုိေတာ့ Rice Wine လုိ႔ ေျပာတာပဲ။ ဆန္အရက္နံ႔ နည္းနည္း ရွဴၾကည့္ျပီး မႀကိဳက္လုိ႔ မေသာက္ျဖစ္ဘူး။ ဒီလူေတြရဲ႕ ေက်ာဘက္မွာ ရိွတ့ဲ မန္က်ီးေဖ်ာ္ရည္ပဲ အားေပးခ့ဲတယ္။ ဖန္ခြက္နဲ႔ မထည့္ေပးဘူး။ ဝါးခြက္ပဲ ရိွတယ္။

မုန္႔ဆုိင္ေတြရဲ႕ ေက်ာဘက္မွာ အသံုးအေဆာင္ေတြ ခင္းက်င္းထားတယ္။ ထမင္းခ်ဳိင့္ေတြကေတာ့ မ်က္ႏွာက်က္မွာ။

ျပည္တြင္း ျပည္ပ ဧည့္သည္ေတြ စိတ္ဝင္စားေအာင္ လုပ္ထားတာ။ မဲေခါင္ျမစ္ေဘး ၆ နုိင္ငံက သတင္းသမား အေယာက္ ၁ဝဝ ဝန္းက်င္ သြားၾကတယ္ အဲဒီညက။ အဘုိးႀကီး အဘြားႀကီး သုံးေယာက္ကလည္း မုိဒယ္သေဘာမ်ဳိး ထုိင္ေနၾကတယ္ အိမ္ဦးခန္းလုိမ်ဳိး ေနရာမွာ။ သူတုိ႔လည္း ရုိးရာမုန္႔ေတြ စားတယ္။ သတင္းသမား ၃ေယာက္ေလာက္က သူတုိ႔ၾကားထဲကုိ အလွည့္က် ဝင္ထုိင္ၿပီး ဓာတ္ပုံရုိက္ ဟာသလုပ္ၾကတာေတြ႔ေတာ့ စိတ္မေကာင္း ျဖစ္မိလုိက္ေသးတယ္။ လူႀကီးကုိ လူႀကီးမွန္း မသိ။ ကုိယ့္ႏုိင္ငံက သတင္းသမားေတြ မဟုတ္ေတာ့ ဝင္မေျပာလုိက္ဘူး။

က်ေနာ္တုိ႔ကုိ အကေတြ အတီးေတြနဲ႔ ဧည့္ဝတ္ျပဳတယ္။ ကိႏၷရာအကလည္း ပါတယ္၊ အဲဒီ အကဟာ တုိင္လူမ်ဳိး (ရွမ္းလူမ်ဳိး)တုိ႔ရဲ႕ အကျဖစ္ေၾကာင္း ေၾကညာတယ္။ ဆီမီးခြက္အက၊ ဖေယာင္းတုိင္အက၊ သုိင္းအက စသျဖင့္ စုံပါရဲ႕။ လန္းနားေခတ္ ရုိးရာဝတ္စုံေတြနဲ႔ ကၾက တီးၾကတယ္။

တီးမႈတ္ကခုန္တာေတြ မလာခင္ အဓိကအစားအစာ ျဖစ္တ့ဲ ေကာက္ညွင္းေပါင္းနဲ႔ ဟင္းေလးငါးမ်ဳိး ေကြ်းတယ္။ လန္းနားေခတ္မွာ ေကာက္ညွင္းေပါင္းကုိ ထမင္းသေဘာမ်ဳိး စားၾကတယ္လုိ႔ ဆုိတယ္။
ေကြ်းတ့ဲဟင္းကေတာ့ တုိ႔စရာနဲ႔ အသီးအရြက္တခ်ဳိ႕ (မုန္ညွင္းျပဳတ္၊ ပဲသီးေတာင့္၊ သခြားသီး တုိ႔ကုိ ခရမ္းသီးမီးဖုတ္ ခပ္စပ္စပ္နဲ႔တုိ႔စား)၊ ၾကက္သားေၾကာ္၊ ဝက္ေခါက္ေၾကာ္၊ ျပီးေတာ့ နည္းနည္းစပ္တ့ဲ ဟင္း ၂မ်ဳိးက အသီးအႏွံနဲ႔ အသား ေရာခ်က္ထားတာ။

လန္းနားေခတ္ကအတုိင္း တသေဝမတိမ္း ဝတ္ၾကတာေတာ့ မဟုတ္ဘူး) ခ်ိတ္ထားတ့ဲ ပုံတခ်ဳိ႕မွာ လန္းနားေခတ္က အမ်ဳိးသမီးတခ်ဳိ႕ အက်ႌ မပါဘူး။ အသားက ညိဳညိဳ။ ထမီေတာ့ ဝတ္တာေပါ့။ ထမီကုိ ခါးမွာ ပတ္တယ္။ အမ်ဳိးသားေတြလုိပဲ ရင္ကုိ ဖြင့္ထားတာပဲ။ ရာသီဥတု ပူလုိ႔ ဖြင့္ထားသလား မသိပါ။

အေစာပုိင္းမွာ သူတုိ႔ အက်ႌ တဘက္ လုံခ်ည္ စသျဖင့္တုိ႔အေၾကာင္း ရွင္းျပတာလည္း ၾကားလုိက္ရေသးတယ္။

လန္းနားေခတ္ျပပဲြတခုမွာ ဓာတ္ပုံရုိက္ထားတာ က်ေနာ့္မွာ ရိွပါတယ္ လြန္ခ့ဲတ့ဲ သုံးႏွစ္ေလာက္က ရုိက္ထားတာ။ ေနာက္ေန႔ေတြမွ (ဒါမွမဟုတ္ ေရွ႕ႏွစ္ထဲး) တင္လုိက္ဦးမယ္။ ခုေတာ့ သူမ်ားပုံေတြနဲ႔ပဲ ဒီပုိ႔စ္ကုိ တင္လုိက္ပါတယ္။ ။